Periyodik Sistemin Tarihçesi
Yeryüzündeki maddelerin büyük bir kısmı doğada bileşik olarak bulunurken bazı maddeler de element halde bulunur. Bileşikleri ve karışımları oluşturan elementlerin keşfedilmesi tarih boyunca sürmüştür. Öyle ki 1869 yılında yaklaşık olarak 63 tane element olduğu belirtilirken günümüzde doğadaki element sayısının 90 civarında olduğu belirtilmektedir. Günümüzde doğal hâlde bulunan 90 civarındaki elementin yanı sıra laboratuvarlarda bilim insanlarınca üretilen elementler ile birlikte toplamda yaklaşık olarak 118 tane element bulunmaktadır. Bilim insanları günümüzde hâlen çalışmalarını sürdürdüklerinden bu sayılar değişebilecektir. Elementlerin sayılarının artması ve keşfedilen elementlerin özelliklerinin farklı olmasından dolayı elementlerin incelenmesinde kolaylık olması için tarih boyunca çok farklı element tabloları oluşturulmuştur.
Elementleri gruplandırma çalışmaları çok eski çağlara dayanmaktadır. Milattan önce 600 yılında ünlü filozof Thales dünyadaki her şeyin tek bir element olan sudan oluştuğunu söylemiştir. Daha sonra Aristo, milattan önce 350 yılında yeryüzündeki bütün maddelerin sadece sudan oluşmadığını, dört temel elementten oluştuğunu düşünmüş ve bunların hava, toprak, ateş ve su olduğunu söylemiştir. Ayrıca altın, gümüş, kalay, bakır, kurşun ve cıva gibi maddelerin varlığı bilinse de bunlar o dönemlerde element olarak kabul edilmemişlerdir. Bu düşünceye göre yeryüzündeki bütün maddeler bu dört temel elementin değişik oranlardaki karışımından oluşmuştur. Milattan önce başlayan bu düşünce Orta Çağ sonuna değin geçerliliğini korumuştur. Her türlü batıl inancın oldukça yaygın olduğu bu dönemde, Simya olarak adlandırılan tüm maddeleri altına çevirme, bütün hastalıkları iyileştirme ve insanı ölümsüzleştirme çalışmaları başlamıştır. Bu işle uğraşan simyacıların kendilerine özgü ama bilimsel olmayan bazı kuramlar geliştirmişlerdir. Bu kişiler sonradan kimya biliminin gelişmesinde rolü olacak buluşların kâşifleridirler. 17. yüzyılda ünlü bilim insanı Robert Boyle (Rabırt Boyl), dört temel element yaklaşımının doğadaki maddeleri açıklamaya yetmediğini gösterdi ve doğada çok sayıda temel elementin bulunduğunu ileri sürdü. Fransız kimyacı Antoine-Laurent Lavoisier (Antuan-Loran Lavuaziye) temel elementlerin birleşerek maddeleri oluşturduğunu savundu ve birden çok elementin birleşerek oluşturduğu bu maddeleri bileşik olarak adlandırdı. Bu düşünceler modern kimyanın temelini oluşturdu. 1950’li yıllara gelindiğinde ise doğadaki pek çok element bulunmuş ve adlandırılmıştı.
Bilim insanları yeni elementleri keşfettikçe bazı elementlerin birbirlerine benzer özellik taşıdıklarını anlamışlardır. Elementleri de bu benzer özelliklerine göre gruplandırma çalışmaları yapmışlardır. 1800’lü yıllara gelindiğinde bilim insanlarının bazıları tarafından elementler fiziki özelliklerine bazıları tarafından da kimyasal özellikleri göz önüne gruplandırılmış ve bu gruplandırmalar sonunda bilim insanları çok farklı tablolar oluşturmuşlardır. Oluşturulan element tablolarında bazı özelliklerin tekrar ediyor olmasından dolayı bu tablolara elementlerin periyodik tablosu (periyodik cetvel / periyodik sistem) adı verilmiştir. Tarih boyunca yeni elementlerin keşfi ve keşfedilen elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine bağlı olarak farklı bilim insanları tarafından farklı periyodik sistemler oluşturulmuştur.
Tarih Boyunca Oluşturulan Periyodik Sistemler ve Özellikleri
Tarih boyunca farklı bilim insanları tarafından oluşturulan ve günümüzdeki periyodik sistemin temelini oluşturan periyodik sistemler ve özellikleri kronolojik sıraya göre aşağıda ele alınmıştır:
Johann Wolfgank Döbereiner (Yohan Volfkank Döberaynar) (1780-1849)
A.E. Beguyer De Chancourtois (Aleksandır Beguyer Dö Şankurtua) (1820-1886)
John Newlands (Con Nivlinds) (1837-1898)
Julius Lother Mayer (Julis Lother Mayer) (1830-1895)
Dimitri Mendeleyev (1834-1915)
Henry Moseley (Henri Mozeli) (1887-1915)
Glenn T. Seaborg (Gilen Siborg) (1912-1999)
Kazanımlar:
8.3.1.1. Geçmişten günümüze periyodik sistemin oluşturulma sürecini araştırır ve sunar.
Bir önceki yazımız olan 8. Sınıf Fen Bilimleri Basit Makineler Konu Anlatımı (Yeni Müfredat) başlıklı yazımızda 8.Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı, Basit Makine Örnekleri ve Basit Makineler hakkında bilgiler verilmektedir.
5. Sınıf Fen Bilimleri dersi 1. Ünitesinde yer alan Güneş, Dünya ve Ay konusu ile…
5. Sınıf Fen Bilimleri dersi 1. Ünitesinde yer alan Güneş’in Yapısı ve Özellikleri konusu ile…
8. Sınıf Fen Bilimleri dersi 1. Ünitesinde yer alan İklim ve Hava Hareketleri konusu ile…
2022-2023 Eğitim ve Öğretim Yılı 5-6-7-8. Sınıf Seçmeli Bilim Uygulamaları Dersi Ünitelendirilmiş Yıllık Planlarını fenehli.com üzerinden indirebilirsiniz. Seçmeli Bilim…
2022-2023 Eğitim-Öğretim yılı 5-6-7-8. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Ünitelendirilmiş yıllık planlarını fenehli.com üzerinden indirebilirsiniz. 5-6-7-8.…
5. Sınıf Fen Bilimleri dersi 1. Ünitesinde yer alan Ay’ın Hareketleri ve Evreleri konusu ile…
Yorumları Görüntüle
PROJEM İCİN COK FAYDALI OLDU ALLAH RAZI OLSUN
Teşekkürler çok faydalı oldu
teşekkürler sayenizde okulda sunum yapabilicem
Güzel
ÇOK İYİ AMA KISA KISA YAZSANISA
İyı olur
Woow gerçekten çok zor özetlenmiş. İnşallah LGS girecek herkes başarılı olur amin.
Gerçekten faydalı.İşime oldukça yaradı ve diğerlerine göre daha iyiydi.Emeğinize sağlık...
çok uzun :( ama başarılı
Çok işime yaradı emeği geçenlerin ellerine sağlık
güzel ve başarılı bir çalışma olmuş