SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ

Duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki bir cismi durdurabilen ve cismin şeklini değiştirebilen etkiye kuvvet denir. Kuvvet dinamometre ile ölçülür ve birimi Newton(N)’dur.

Havada serbest halde bulunan cisimlerin yere doğru hareket etmesini sağlayan kuvvete yerçekimi kuvveti denir.

Kütleye etki eden yerçekimi kuvvetine ağırlık denir. Ağırlık bir kuvvettir ve dinamometre ile ölçülür. Ağırlık birimi Newton(N)’dur.

Sıvıların içerisinde bulunan cisimlere yukarı yönde uyguladıkları kuvvete kaldırma kuvveti denir.

Kaldırma Kuvveti

Cisimlerin havadaki ağırlığı sıvıdaki ağırlıklarından fazladır. Sıvılar tarafından cisimlere uygulanan kaldırma kuvveti cismin gerçek ağırlığını değiştirmez fakat sıvı içerisinde azalmış gibi görünmesine neden olur. Cisimlere uygulanan kaldırma kuvveti cismin havadaki ağırlığı ile sıvıdaki ağırlığı arasındaki farka eşittir.

Archimedes (Arşimet) Prensibi

Archimedes (Arşimet) Prensibi’ ne göre sıvılar tarafından yüzen ve batan cisimlere uygulanan kaldırma kuvveti, cisimlerin yerini değiştirdiği sıvının ağırlığına eşittir.

Kaldırma Kuvveti = Yerini Değiştirdiği Sıvının Ağırlığı

Kaldırma kuvveti cismin ağırlığına ters yönde etki eder.

Kaldırma Kuvvetinin Büyüklüğüne Etki Eden Faktörler

Sıvıların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti sıvının yoğunluğuna, cismin sıvıya batan kısmının hacmine bağlıdır.

Kaldırma Kuvveti = Sıvının Yoğunluğu X Cismin Batan Hacmi

             F_k              =              d_su               X           V_b

Yüzme, Batma ve Askıda Kalma Durumları

Cisimlerin bir sıvı içerisinde batması, yüzmesi ya da askıda kalması cisim ile sıvının yoğunluğu arasındaki ilişkiye bağlıdır. Birim hacimdeki kütleye yoğunluk (özkütle) denir. Yoğunluk kütle ve hacme bağlıdır. Yoğunluk kütlenin hacme bölünmesi ile hesaplanır.

Yoğunluk-Özkütle Formülü       

Yüzme

Bir cisim sıvı içerisine atıldığında, sıvının yoğunluğu cismin yoğunluğundan büyükse cisim yukarı doğru hareket eder ve yüzme durumuna gelir. Yüzen cismin ağırlığı ile cisme etki eden kaldırma kuvveti birbirine eşittir.

Yüzme Durumu

Batma
Bir cisim sıvı içerisine atıldığında, sıvının yoğunluğu cismin yoğunluğundan küçükse cisim aşağı doğru hareket eder ve batma durumuna gelir.  Batan cismin ağırlığı cisme etki eden kaldırma kuvvetinden büyüktür.

Batma Durumu

Askıda Kalma

Bir cisim sıvı içerisine atıldığında, sıvının yoğunluğu cismin yoğunluğuna eşit ise cisim sıvı içerisinde bırakıldığı yerde kalır. Bu duruma askıda kalma denir. Askıda kalan cismin ağırlığı cisme etki eden kaldırma kuvvetine eşittir.

Askıda Kalma Durumu

Arşimet prensibine göre sıvı içerisine bırakılan cisimlerin taşırdıkları sıvıların ağırlığı cisme uygulanan kaldırma kuvvetine eşittir. Hatta yüzme ve askıda kalma durumlarında taşan sıvının ağırlığı, cismin ağırlığına da eşittir.(Kaldırma kuvveti cismin ağırlığına eşit olduğu için.) Bu yüzden taşırma kabına bırakılan cisimler kendi ağırlıkları kadar sıvıyı taşırdıklarından kapta ağırlık artışı gözlenmez. Ancak batan cisimlerin ağırlığı kaldırma kuvvetinden, dolayısıyla taşırdıkları sıvının ağırlığından fazla olduğundan kapta bir miktar ağırlık artışı gözlenir.

Taşırma Kabındaki Ağılık Değişimi

Bir önceki yazımız olan Mutasyon, Modifikasyon ve Adaptasyon Örnekleri başlıklı yazımızda Adaptasyon Örnekleri, Modifikasyon Örnekleri ve Mutasyon Örnekleri hakkında bilgiler verilmektedir.

Google arama terimleri:

• https://www fenehli com/sivilarin-kaldirma-kuvveti-ders-notu-konu-ozeti/
• kaldirma kuvveti konu anlatimi
• fen ve teknoloji 8 sınıf konu özetleri indir
• sıvıların kaldırma kuvveti
• https://www fenehli com/category/ders-notlari/8-sinif-fen-bilimleri-ders-notlari/8-sinif-kuvvet-ve-hareket/kaldirma-kuvveti/