7. Sınıf Fen Bilimleri Bileşikler, İyonlar Konu Anlatımı

Bileşikler, İyonlar

Nötr atomların proton ve elektron sayılarının eşittir. Atomlar kararlı hâle geçerken elektron aldığında veya verdiğinde, atomda bulunan elektron ve proton sayısındaki eşitlik bozulur. Bu durumda oluşan yeni tanecik iyon olarak adlandırılır. Nötr atomlar elektron alınca eksi, elektron verince artı yükle yüklenir. Diğer bir ifade ile atomda elektron sayısı fazla ise o atom “-” yüklü iyon, proton sayısı fazla ise “+” yüklü iyondur. Negatif yüklü iyonlara anyon, pozitif yüklü iyonlara ise katyon denir. Bir iyondaki negatif yük sayısı pozitif yük sayısından ne kadar fazla ya da eksik ise o sayı sahip olunan yük sayısıdır ve atom sembolünün sağ üst köşesine yazılır. Örneğin, 1 elektron alan Cl atomu Cl şeklinde gösterilir. Bir elektron (-) olarak ifade edildiği için gösterimlerde “1” kullanılmaz. Bir başka örnek verecek olursak, 2 elektron veren Mg atomu Mg2+ şeklinde gösterilir. Pozitif işaretin yanında “2” kullanılır.

Çok Atomlu İyonlar

Bazı anyon ve katyonlar tek atomlu, bazıları ise çok atomludur. Birden fazla atom grup hâlinde negatif veya pozitif yüke sahip olabilir. Böyle gruplara çok atomlu iyon denir. (!) Çok atomlu iyonlarda iyon yükü grubun iyon yüküdür. Yalnızca üzerinde bulunan atoma ait değildir. Aşağıdaki tabloda bazı tek atomlu ve çok atomlu iyonlar verilmiştir.

Tek Atomlu İyonlar-Çok Atomlu İyonlar

Tek Atomlu İyonlar-Çok Atomlu İyonlar

Bileşikler ve Formülleri

Doğada özellikleri birbirinden farklı çok sayıda madde vardır. Bu maddelerin çok azı doğada element olarak bulunurken pek çoğu bileşik ve diğer maddeler hâlindedir.

Farklı atomlar bir araya gelerek yeni maddeleri oluştururlar. Bu oluşum sırasında bir kısım atomlardaki bağlar birbirinden ayrılır ve yeni bağlar oluşur. Farklı elementlere ait atomların belli oranlarda bir araya gelip bağ yapmasıyla oluşan yeni özellikteki saf maddelere bileşik denir. Örneğin su(H2O), hidrojen ve oksijenden oluşmuş bir bileşiktir. Hidrojen ve oksijen elementleri su bileşiğinden farklı özellikte iki maddedir.

Su Bileşiğinin Molekül Modeli

Su Bileşiğinin Molekül Modeli

Sodyum iyodür bileşiği sodyum ve iyot elementlerinden oluşmuş bir bileşiktir. Formülü NaI’dır. Sodyum iyodür bileşiği sodyum ve iyot elementlerinden farklı özelliktedir. Sodyum elementi yalnız sodyum atomlarından, iyot elementi de yalnız iyot moleküllerinden oluşur. Sodyum gri renkli bıçakla kesilebilecek kadar yumuşak bir madde, iyot siyah renkte katı bir maddedir. Sodyum iyodür ise beyaz renkli katı bir maddedir.

Sodyum İyodür Bileşiğinin Molekül Modeli

Sodyum İyodür Bileşiğinin Molekül Modeli

Bileşikler çok sayıda atomun bir araya gelmesiyle de oluşabilir. Basit şeker molekülü karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan bir bileşiktir. Formülü C6H12O6’dır. Üç tür atomun belirli bir oranda birleşmesiyle oluşmuştur. Bu bileşik 6 C, 12 H ve 6 O atomu olmak üzere toplam 24 atom içermektedir.

Basit Şeker Molekül Modeli

Basit Şeker Molekül Modeli

Elementlerin bir kısmı iyot, hidrojen ve oksijen gibi moleküllü yapıda, bir kısmı da sodyum, demir, bakır gibi atomik yapıdadır. Bileşikler de moleküllü yapıda olabildiği gibi moleküllü yapıda olmayabilirler.

Amonyak(NH3), karbondioksit(CO2), kükürtdioksit(SO2), Hidrojen klorür(HCl) moleküler yapıdaki bileşiklere örnektir.

Moleküler Yapıdaki Bileşiklerin Molekül Modelleri

Moleküler Yapıdaki Bileşiklerin Molekül Modelleri

Sodyum klorür(NaCl) (yemek tuzu), sodyum iyodür(NaI) gibi bileşikler molekül yapıda değildir.

Moleküler Yapıda Olmayan Bileşiklerin Modelleri

Moleküler Yapıda Olmayan Bileşiklerin Modelleri

Bileşiklerin formülüne bakarak her bileşiği oluşturan elementleri ve element atomlarının sayısını belirleyebileceğimiz gibi bileşik formüllerini yazarken de elementlere ve bunların bileşik oluşurken bir araya gelen atom sayılarına bakarak yazarız.

Kükürt Dioksit Bileşiğinin Molekül Modeli

Kükürt Dioksit Bileşiğinin Molekül Modeli

Örneğin; SO2 formülü bize bileşiğin bir kükürt ve 2 oksijen atomlarından oluştuğunu ve toplam üç atom içerdiğini söylüyor. Burada bir kükürt atomu, iki oksijen atomu ile bir araya gelerek kükürt dioksit bileşiğini oluşturmuştur.

Bir önceki yazımız olan 3. Sınıf Fen Bilimleri Ben ve Çevrem Konu Anlatımı başlıklı yazımızda 3. Sınıf Fen Bilimleri Ders Notları, Canlılar Dünyasına Yolculuk ve Çevre Nedir? hakkında bilgiler verilmektedir.

Google arama terimleri:

  • maddenin tanecikli yapısı 7 sınıf
  • BİLEŞİKLER İYONLAR
  • 7 sınıf bileşikler
  • 7 sınıf fen bilimleri bileşikler
  • cok atomlu iyonlar

İNDİRİLEBİLİR DOSYALAR

İlginizi Çekebilir!

Abone ol
Bildir
guest

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

0 Yorum
En yeni
En eski En Çok Oy Verilen
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüleyin